Vào những năm 1925 - 1929, những người yêu nước Khánh Hòa, trong đó đáng chú ý là số thanh niên trí thức, học sinh, công nhân đã nhạy bén tiếp thu những luồng tư tưởng phù hợp với khát vọng giải phóng quê hương, đất nước do những nhà yêu nước như Hà Huy Tập, Ngô Đức Diễn,.. đã truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê nin và đường lối giải phóng dân tộc của Nguyễn Ái Quốc. Từ đó, những cơ sở cộng sản đầu tiên được hình thành, dẫn đến việc chuyển những cơ sở của Đảng Tân Việt sang các chi bộ và thành lập Tỉnh ủy lâm thời Đông Dương cộng sản liên đoàn, và sau đó gia nhập Đảng CSVN vào ngày 24/2/1930.
Vừa mới thành lập, Đảng bộ đã lãnh đạo nhân dân vùng lên làm cách mạng. Tiêu biểu là cuộc biểu tình ngày 16/7/1930 tại huyện Tân Định ( nay là huyện Ninh Hòa) là cuộc biểu tình đầu tiên ở Nam Trung Bộ giành được thắng lợi sau khi Đảng CSVN thành lập, góp phần châm ngòi nổ cho cao trào cách mạng nước ta trong những năm 1930 - 1931. Thời kỳ 1939-1945 qua thực tế đấu tranh với bao thử thách khốc liệt, những đảng viên của Đảng bộ kiên cường bám trụ, dựa chắc vào quần chúng, xây dựng cơ sở Đảng, phát triển tổ chức Việt Minh, chuẩn bị lực lượng vũ trang, sẵn sàng đón thời cơ khởi nghĩa. Tháng 8/1945, Đảng bộ đã kịp thời lãnh đạo nhân dân vùng lên khởi nghĩa giành chính quyền trong toàn tỉnh.
Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Đảng bộ đã bám chắc vào quần chúng , vừa chiến đấu vừa xây dựng thực lực cách mạng, lãnh đạo nhân dân toàn tỉnh tiến công và nổi dậy, góp phần vào đại thắng của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ cứu nước toàn thắng, ghi lại những dấu ấn lịch sử vẻ vang, khảng định lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần cách mạng kiên cường ý chí chiến đấu anh dũng của Đảng bộ, quân và dân trong tỉnh, khẳng định sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyến định thắng lợi của cách mạng.
Sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc thắng lợi, Đảng bộ và nhân dân Khánh Hòa tập trung sức lực và trí tuệ nhanh chóng tiếp quản tỉnh nhà, xây dựng hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, cải tạo và xây dựng quan hệ sản xuất XHCN, xây dựng cơ sở sản xuất, cải thiện từng bước đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
Trong dòng chảy lịch sử Khánh Hòa 350 năm, lịch sử hơn 80 năm của Đảng bộ Khánh Hòa tuy chiếm một thời gian không dài nhưng để lại nhiều chiến công oanh liệt, nhiều thành tựu to lớn ghi nhều dấu ấn lịch sử nổi bật, đã và đang được các thế hệ của tỉnh tiếp tục phát huy lên một tầm cao mới.
Tổng hợp
Đảng viên sinh viên Tống Thị Tường Vy - Lớp 55KT2