PHÁT HIỆN 3 LOÀI SÁN LÁ ĐƠN CHỦ MỚI THUỘC GIỐNG Pseudorhabdosynochus TRÊN CÁ MÚ
Đặng Thúy Bình
Ba loài mới thuộc lớp sán lá song chủ (Monogenea) được mô tả từ cá mú nuôi và tự nhiên thu tại vinh Nha Trang và vịnh Cam Ranh. Pseudorhabdosynochus nhatrangensis n. sp và P. vietnamensis n. sp. được tìm thấy trên Epinephelus coioidesvà E. bleekeri, trong khi Pseudorhabdosynochus brunei n. sp. ký sinh trên E. bruneus.
Hình 1: Đặc điểm hình thái của 3 loài sán lá đơn chủ. A: Pseudohardosynochus nhatrangensis, B: P. vietnamensis, C. P, brunei
P. nhatrangensis n. sp. được đặc trưng bởi cơ quan sinh sản cái với cấu trúc cứng có phần đầu hình phễu, mở ở phần ngoại biên, tiếp theo là dạng hình ống xoắn thành vòng ở phần cuối trước khi mở thành các nhánh; Đĩa bám có10 hàng với hàng trung tâm là một vòng tròn khép kín (Hình 1A); P.vietnamensis n. sp. có cơ quan sinh sản đực rất lớn với dạng hình ống mở rộng và hơi cong phía sau. Cơ quan sinh sản cái bao gồm mặt trước hình trumpet, tiếp theo là cấu trúc phức tạp xoắn và chia thành những ngăn riêng biệt. Hàng trung tâm của các đĩa bám tạo thành một vòng tròn khép kín (Hình 1B). P. nhatrangensiis. sp. có thể được phân biệt với các loài Pseudorhabdosynochus bằng cấu trúc đặc trưng của cơ quan sinh sản cái. Bên cạnh đó, cấu trúc phức tạp của cơ quan sinh sản cái và kích thước lớn của cơ quan sinh sản đực của P.vietnamensis là tương tự với P. pai thu từ E. tauvina, nhưng chúng có thể được phân biệt bởi những chi tiết của cơ quan sinh sản cái, và số hàng của đĩa bám (17-18 ờ P. vietnamensis và 10-11 ở P. pai). P. brunei n. sp. có cơ quan sinh sản cái với dạng hình ống và hai buồng tại phần đầu (Hình 1C); Đĩa bám có 7 hàng. Trứng của loài này được tìm thấy với kích thước lớn, hình bầu dục và đuôi với cấu trúc cứng (Hình 2).
Hình 2: Cấu trúc trứng của loài P. bruneei